Sociaal

Bij de sociale competentie horen onder andere samenwerken, erbij horen en kletsen. Bij het inrichten van een schoolplein of speelplek creëren we ruimtes die uitnodigen tot samenwerken zoals een sportveld voor voetbal of andere balspellen of rollenspel. Rond het zevende levensjaar wordt het extra belangrijk voor kinderen op samen te spelen. Kinderen gaan dan vriendschappen sluiten maar ook het pest-gevaar komt vanaf deze leeftijd om de hoek kijken. Het is daarom belangrijk dat schoolpleinen en speelplekken kinderen stimuleren om mét elkaar te spelen en rekening met elkaar te (leren) houden.

Emotioneel

Bij deze competentie gaat het om een gevoel van veiligheid en zelfverzekerd zijn. Als kinderen zicht niet veilig voelen staat dat hun ontwikkeling in de weg. Bij schoolpleinen en speelplekken geven wij extra gevoel van veiligheid door bijvoorbeeld centrale plekken van overzicht voor leerkrachten of ouders. Of bijvoorbeeld speelzones met afscheidingen waardoor een afgekaderde speelruimte ontstaat. Daarnaast kun je het gevoel van zelfverzekerdheid versterken door uitdagende speeltoestellen waarbij het kind zichzelf kan bewijzen en groeien. Of speelzones waar een kind leiding kan nemen in spel.

Cognitief

Met de term cognitieve functies worden functies bedoeld die te maken hebben met het verwerken van informatie. Functies zoals waarneming, aandacht, concentratie, geheugen, oriëntatie, taalgebruik en vaardigheden. Hierbij kun je dus bij spelen denken aan ontdekken, inzicht en doorzetten. Dit kan bijvoorbeeld met bouwen/ontdekken met water en zand. Of op een verkeersplein waar regels gelden. Of bijvoorbeeld in een natuurspeelplek een hut bouwen met takken. Kinderen ontdekken hoe dingen werken en moeten soms doorzetten om inzicht te krijgen, niet alles lukt in één keer.

Communicatief

Communicatieve competentie is het vermogen om in de dagelijkse omgang met anderen efficiënt, duidelijk en adequaat uitdrukking te kunnen geven aan functionele behoeften, meningen, kennis en informatie. Voor kinderen geldt dat ze dit spelenderwijs ontwikkelen. We kunnen kinderen daarin stimuleren door situaties te creëren waarbij dit geoefend kan worden. Denk aan een podium (spreken voor een groep), meubilair (spreken in kleine groepjes), speelaanleidingen waarbij samengewerkt moet worden (kennis overdragen) en bijvoorbeeld een plek voor vrij spel (spel bedenken, meningen verdedigen en uitleggen).

Moraal

Tijdens het spelen zijn er talloze leermomenten voor kinderen. Ook als het gaat om de morele competenties die kinderen moeten ontwikkelen. Denk aan de volgende situaties. Samen spelen/delen bij kleuters. Zit iemand al heel lang op een fiets waar jij op wilt, vraag dan of jij misschien ook even mag. Of tijdens het knikkeren, als kinderen iets ouder zijn, niet valsspelen. Geen nieuwe regels halverwege het potje erdoor willen duwen omdat je dan meer kans maakt om te winnen. Of als kinderen nog ouder zijn netjes wachten op je beurt tijdens het spelen. En niet voordringen waardoor kleine of verlegen kinderen niet aan de beurt komen.

Expressie

Voor kinderen is het belangrijk om zich te uiten. Voor veel kinderen is spel een goede manier om dat te leren. Er zijn verschillende emoties die kinderen moeten leren uiten. Blij zijn/enthousiasme, boos, bank en verdrietig zijn basisemoties. Soms hebben kinderen het nodig om hen te helpen uit te vinden hoe ze zich voelen in een situatie. Daarom is het goed als begeleider op een schoolplein of speelplek om daar oog voor te hebben en daarin te begeleiden. Bij sommige speelaanleidingen komen meer en beter emoties vrij. Denk bijvoorbeeld aan een renbaan waar kinderen winnen en verliezen.