Natuurlijk spelen

We merken dat de belangstelling voor informeel en natuurlijk spelen groeit. Het informeel spelen gaat over het het faciliteren van vrij spel, zonder kunstmatige geplaatste speelaanleidingen zoals speeltoestellen. Het natuurlijk spelen richt zich specifieker op het spelen in de natuur of in elk geval met natuurlijke materialen. Zo worden de zintuigen van kinderen meer geprikkeld en leren zij meer over hun leefomgeving. Deze trend begon vooral onder scholen, waar ook steeds vaker subsidies beschikbaar zijn voor het inrichten van schoolpleinen. Beide vormen van spel zijn essentieel voor het omvormen van saaie buitenruimtes tot aantrekkelijke speel- en beweeglandschappen. Welke mogelijkheden zijn er allemaal? En waar liggen de valkuilen als het gaat over natuurlijk spelen? Op deze pagina lees je er alles over.

“Een groen schoolplein, is dat wel verstandig?” De afgelopen jaren zijn er veel ontwikkelingen op het gebied van groene schoolpleinen.
Er zijn vele redenen om te kiezen voor een groen schoolplein. Ook zijn er aandachtspunten waar je op moet letten. We denken graag mee welke mate van natuurlijk spelen past bij jullie school. Een ding is zeker… een goed schoolplein draagt bij aan de ontwikkeling van competenties van kinderen. Uitdagende speeltoestellen en (natuurlijke) speelaanleidingen, zoals een boomstam of een rotsblok, prikkelen de verschillende hersengebieden van kinderen. Het resultaat? Kinderen bewegen meer, vervelen zich minder, en leerkrachten ervaren meer rust in de klas. Maar in hoeverre zijn deze positieve gevolgen ook op een andere manier te bereiken?

Juist in de openbare ruimte is ook dringende behoefte aan creatieve mogelijkheden voor het vergroenen en ongedwongener maken van het spelen. Niet voor niets kopte de NOS recent naar aanleiding van onderzoek van Jantje Beton met ‘Buurt te saai om buiten te spelen’. Daarin werd genoemd dat kinderen zich niet uitgedaagd of door de buitenruimte aangetrokken voelen om meer buiten te gaan spelen. De iPad, computer of smartphone is dan snel veel aantrekkelijker en dus blijven kinderen binnen. Bang dat er een grote investering voor nodig is om de buurt voor kinderen om te vormen tot plekken die zij wèl aantrekkelijk vinden om in te spelen en te bewegen? Geen zorgen! De eisen die kinderen stellen zijn eenvoudig.

De opdracht voor gemeentes ligt in de ogen van de eindgebruikers dus eigenlijk op de volgende drie gebieden. Het vergroenen van bestaande speelplekken, het aanleggen van speelnatuur en het creëren van vrij ruimtes. Zo kunt u als gemeente natuurlijk en informeel spelen faciliteren en bijdragen aan het welzijn van de jeugd.

In hoeverre is de openbare ruimte geschikt voor natuurlijke speelplekken? Natuurlijke speelplekken zijn een laagdrempelige manier voor kinderen om op ontdekking te gaan. Speelaanleidingen zoals zwerfkeien, natuurlijke ondergronden, wilgentunnels, struiken, boomstammen zorgen voor vrij spel en het ontdekken van de natuur. Natuurlijk spelen stimuleert de ontwikkeling van creativiteit, fantasie en oplossingsgericht denken. Omdat jonge kinderen al op hun eigen niveau kunnen spelen en ontdekken stimuleren deze speelplekken het buitenspelen ten opzichte van het binnenblijven.

Het is echter goed om na te denken over de inrichting van deze natuurlijke speelplekken. Wie is er verantwoordelijk voor het onderhoud? Zijn er voor alle seizoenen geschikte speelaanleiding of een afwisseling? Kan het grondwater goed weg zodat kinderen niet in de modder hoeven spelen? Misschien is er in de buurt wel veel belangstelling voor een natuurlijke speelplek. Kan het onderhoud misschien door buurtbewoners/ouders worden opgepakt? We denken graag mee over een optimale speelplek inrichting waar iedereen plezier van heeft.